Back الاستقلال الويلزي Arabic Walisische Unabhängigkeit German Welsh independence English Independentismo galés Spanish Indépendance galloise French Independentismo galés Galician Walesi függetlenségi mozgalom Hungarian Indipendentismo gallese Italian Independência galesa Portuguese Independența Țării Galilor Romanian

Annibyniaeth i Gymru

Gorymdaith annibyniaeth Caerdydd, Mai 2019
Gorymdaith annibyniaeth Caernarfon, Gorffennaf 2019
Eddie Butler yn annerch y dorf yng Ngorymdaith annibyniaeth Merthyr, Medi 2019
4ydd Gorymdaith; Wrecsam; Gorffennaf 2022
Gorymdaith annibyniaeth Caerdydd, Hydref 2022
Fideo o ddron o Orymdaith Abertawe, Mai 2023, lle roedd dros 7,000 yn bresennol

Annibyniaeth i Gymru yw'r mudiad gwleidyddol sydd am weld Cymru'n wladwriaeth sofran, yn annibynnol o'r Deyrnas Unedig.

Gorchfygwyd Cymru yn ystod y 13g gan Edward I o Loegr yn dilyn lladd Llywelyn ein Llyw Olaf (Tywysog Cymru). Cyflwynodd Edward yr ordinhad brenhinol, Statud Rhuddlan, yn 1284, gan beri i Gymru golli ei hannibyniaeth de facto, ac ymgorfforwyd y dywysogaeth Gymreig frodorol i Deyrnas Lloegr.[1] Adferodd Owain Glyndŵr, Tywysog Cymru, annibyniaeth i Gymru c. 1400–10, ond yn y diwedd llwyddodd Harri IV o Loegr i adennill rheolaeth ar Gymru.

Cyflwynodd Harri VIII o Loegr Ddeddfau'r Cyfreithiau yng Nghymru rhwng 1535 a 1542, disodlwyd Cyfraith Hywel han gyfraith Lloegr, ac integreiddiwyd y dywysogaeth Gymreig a'r Gororau yn rhan o Loegr.[2][3] Diffiniodd Deddf Cymru a Berwick "Lloegr" i gynnwys Cymru yn 1746, ond diddymwyd hyn yn rhannol gan Ddeddf yr Iaith Gymraeg 1967 gyda'r term " Cymru a Lloegr ".[4]

Daeth y mudiad annibyniaeth Cymreig modern i'r amlwg yn ystod canol y 19g, yn ogystal â mudiad dros "reolaeth gartref " ("home rule"). Ers 1999, mae Cymru wedi cael rhywfaint o bŵer deddfwriaethol fel rhan o ddatganoli Cymreig gan senedd y DU, a chyfraith gyfoes Gymreig o fewn system gyfreithiol (neu 'gyfreithfa') Lloegr. Ar hyn o bryd, mae’r pleidiau gwleidyddol Plaid Cymru,[5] Propel, Gwlad, a Phlaid Werdd Cymru yn cefnogi annibyniaeth i Gymru, fel y mae'r grŵp ymgyrchu amhleidiol YesCymru.[6] Mae cefnogaeth i annibyniaeth wedi cynyddu o 14% yn 2014 i’w gefnogaeth uchaf o 46% yn Ebrill 2021 wrth eithrio'r bleidlais 'ddim yn gwybod'.[7][8] Canfu arolwg barn YouGov yn Ionawr 2021 fod 47% o bobl Cymru yn gwrthwynebu cynnal refferendwm ar annibyniaeth i Gymru o fewn y pum mlynedd nesaf gyda 31% yn cefnogi.[9]

  1. ↑ Jones, Francis (1969). The Princes and Principality of Wales (yn Saesneg). University of Wales P. ISBN 978-0-900768-20-0.
  2. ↑ "BBC Wales - History - Themes - The 1536 Act of Union". BBC. Cyrchwyd 2022-02-09.
  3. ↑ "Laws in Wales Act 1535 (repealed 21.12.1993)".
  4. ↑ "The Welsh language Act of 1967". BBC (yn Saesneg). 2012-07-26. Cyrchwyd 2022-02-09.
  5. ↑ "Aims//Our History". Plaid Cymru. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-04-03. Cyrchwyd 2016-03-22.
  6. ↑ Pitt, Ellie (6 November 2020). "Thousands join YesCymru and say "Westminster isn't working for Wales"". ITV News (yn Saesneg). Cyrchwyd 7 November 2020.
  7. ↑ Henry, Graham (2014-04-19). "Wales says no to Scottish independence: our exclusive YouGov poll". WalesOnline (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-05-16.
  8. ↑ "Savanta ComRes Wales Voting Intention – 29 April 2021" (PDF). Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2021-12-04. Cyrchwyd 2023-01-09.
  9. ↑ "YouGov / Sunday Times Survey Results" (PDF).

Developed by StudentB